De Sint-Hubertuskapel bevindt zich in het park van Tervuren (de “Warande”) en werd gebouwd in het begin van de 17de eeuw.
De kapel is opgetrokken in vroegbarokke stijl, naar een ontwerp van architect Wenceslas Cobergher, die ook de basiliek van Scherpenheuvel en de Sint-Augustinuskerk in Antwerpen op zijn naam heeft staan.
In augustus 2018 werd gestart met de renovatie van de kapel, de werken werden in het voorjaar van 2019 voltooid.
Uitgevoerde werken
De kapel had veel waterschade opgelopen onder andere omdat de goten dikwijls verstopt raakten door de bladeren van de omliggende bomen. De goten werden weggehaald en de helling aan de dakconstructie werd aangepast zodat het regenwater voortaan rechtstreeks naar de grond kan afwateren. Rondom de kapel werd een drainagestrook aangelegd.
De leien op het dak bleken nog in goede staat te zijn, maar de leihaken waarmee ze bevestigd waren, waren sterk verweerd. Daarom werden de leien gedemonteerd en teruggeplaatst met nieuwe leihaken.
Om de toegankelijkheid van het dak te verbeteren, werden klimhaken aangebracht, net als een uitklapbare ladder. Er werd ook een duivenwering voorzien.
De houten onderdelen aan de buitenkant van de kapel (zoals timmerwerk, klokkenruiter, luiken,...) werden hersteld of vernieuwd.
Het kruis op de toren van de kapel werd in een atelier opnieuw volledig verguld. Het klokje van de kapel en de klokstoel werden eveneens naar een atelier gebracht voor reiniging en restauratie.
Wat de gevels betreft werden de verweerde bakstenen en natuursteen van de topgevels gerestaureerd of vervangen. Het metselwerk werd opnieuw opgevoegd.
De gevelankers werden ontroest en geschilderd.
Ook werd een oude cementering aan de achterzijde van de topgevels, die veel vorstschade had veroorzaakt, vervangen door een nieuwe pleisterlaag.
Binnenin de kapel werden de gaten in het pleisterplafond hersteld en werd een rotte houten balk boven de deur naar de sacristie vervangen.
De zolder werd opgekuist en rotte en aangetaste balken werden hersteld of vervangen.
Eén dakkapel werd vervangen.
Historiek*
In de periode 1599-1633 werd het middeleeuws hertogelijk kasteel in Tervuren en de omliggende Warande verbouwd en verfraaid tot een buitenverblijf voor de aartshertogen Albrecht en Isabella. De werken werden uitgevoerd onder leiding van hofbouwmeester Wenceslas Cobergher.
Rond 1616-1617 werd op de binnenkoer van het kasteel ter vervanging van de houten "sint-huybrechtscapelle" een nieuwe kapel gebouwd die rijkelijk werd gestoffeerd, onder meer met drie schilderijen van Theodoor Van Loon met taferelen uit het leven van Sint-Hubertus.
De verering van Sint-Hubertus in Tervuren, waar deze patroonheilige van de jagers vermoedelijk is gestorven, gaat terug tot de 16de eeuw en is zelfs vermoedelijk nog ouder.
Dankzij de aartshertogen werd de vereringscultus nieuw leven ingeblazen, wat paste binnen de geest van de Contrareformatie.
De kapel bleef gespaard van de door Jozef II gedecreteerde slopingen.
In 1785 werd in de kapel nog steeds de mis opgedragen en catechismusles gegeven door monniken van de abdij van de Warande.
In de Franse periode werd de kapel voor de eredienst gesloten en diende ze als opslagplaats voor de stoeterij.
In 1826 werd de kapel door Willem I opnieuw voor de eredienst opengesteld nadat ze kort voordien door zijn zoon Willem-Frederik, prins van Oranje, was gerestaureerd. Waarschijnlijk dateren de houten hoofd- en zijaltaren uit deze periode.
Tijdens een storm in 1884 werd de sacristie volledig vernield en het koor zwaar beschadigd. Er volgden de nodige restauratiewerken.
In 1895 werden de schilderijen uit de kapel, die aangetast waren door vocht, overgebracht naar het Museum van Schone Kunsten in Brussel.
Koning Leopold II schonk de kapel aan de Belgische Staat en zo werd deze eigendom van het Ministerie van Openbare Werken.
De kapel stond tientallen jaren leeg en werd in 1922 na herstellingen opnieuw geopend.
In 1954 werd de kapel volledig gerestaureerd en in 1993 volgde nog een algemene opfrisbeurt.
Het beheer en onderhoud van de kapel werden lange tijd verzorgd door de militaire overheid van de nabijgelegen Panquinkazerne in het Hoefijzer. De legeraalmoezenier stond er in voor de zondagsmis en de jaarlijkse Sint-Hubertusviering die traditiegetrouw plaatsvindt op de laatste zondag van oktober.
*Bron: AGENTSCHAP ONROEREND ERFGOED 2018: Sint-Hubertuskapel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42769 (geraadpleegd op 30 januari 2019)
Beschrijving van het gebouw*
De Sint-Hubertskapel is gebouwd in kruisvorm en bestaat uit een rechthoekige beuk en koor (14 x 5 meter), flankerende zijkapellen (5 x 2,5 meter) en een sacristie die aansluit op het koor (5 x 2 meter). Karakteristiek zijn de identiek afgewerkte voor- en achtergevel.
De gevel is opgetrokken in rode baksteen en witten natuursteen, wat typisch is voor de vroegbarok. Typerend zijn ook de verticale en horizontale banden in natuursteen, de volutengevel met fronton en achtkantige klokkenruiter en de afwisseling van rechthoekige- en rondboogvensters.
De centrale inkom bestaat uit een bespijkerde, eikenhouten poort. Daarboven bevindt zich in een nis een terracottabeeld van de patroonheilige Sint-Hubertus.
Van de rijke stoffering in het interieur bleef niets bewaard. De houten hoofd- en zijaltaren dateren vermoedelijk uit het eerste kwart van de 19de eeuw.
*Bron: AGENTSCHAP ONROEREND ERFGOED 2018: Sint-Hubertuskapel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42769 (geraadpleegd op 30 januari 2019)
Technische fiche
Eigenaar: Regie der Gebouwen
Architectenbureau: Studio Roma
Uitvoerder van de werken: Monument Vanderkerkhove
Kostprijs: ongeveer 350.000 euro (incl. BTW)
Laatst gewijzigd op 24 mei 2019.
