Dendermonde
Het lokaal bestuur Dendermonde en Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) ondertekenden op 16 september 2020 een optieovereenkomst met de Regie der Gebouwen om binnen maximaal twee jaar de Bomvrije Kazerne in Dendermonde te verwerven tegen een symbolische euro.

Op elk moment binnen die twee jaar kunnen ze de optie lichten om de site gezamenlijk over te nemen. Daarvoor ondertekenen de stad en PMV een aparte samenwerkingsovereenkomst.

Koen Geens, Vice-eersteminister en Minister van Justitie, belast met de Regie der Gebouwen, en Minister van Europese Zaken:


“Dit is een voorbeeld van hoe we elkaar kunnen helpen. Door deze overdracht van de Bomvrije Kazerne zal deze stadskanker eindelijk een andere bestemming krijgen. Het gebouw is prachtig maar is voor de federale overheid moeilijk om te herbestemmen. De Stad Dendermonde en PMV zijn veel beter geschikt om dit gebouw op lokaal niveau tot zijn waarde te laten komen.”

Historiek van de Bomvrije Kazerne

Langs de Noordlaan in Dendermonde ligt de imposante Bomvrije kazerne, die dateert van 1830. Het gebouw is op dit moment eigendom van de Belgische Staat en wordt beheerd door de Regie der Gebouwen. Het is zowel door zijn omvang als door het bouwtechnisch uitzicht uniek. De kazerne zelf is, samen met het plein langs de kant van de Kazernestraat en de ommuring, beschermd als monument en stadsgezicht.

De site van de kazerne werd in 1998 aangekocht door de federale overheid met het oog op de uitbreiding van de gerechtelijke diensten in de stad. De beoogde bestemming werd echter nooit bereikt, onder andere omdat het Agentschap Ruimte en Erfgoed niet akkoord ging met de vooropgestelde aanpassingen die nodig waren om kantoorruimtes in te richten in het gebouw. 

Op de site van de kazerne werden de archiefstukken van justitie bewaard en de terreinen rond de kazerne fungeren als parking voor onder andere het personeel van justitie. Ook het Ros Beiaard en de Reuzen van de stad Dendermonde hebben sinds jaar en dag hun onderkomen in de kazerne. 

Omdat de site moeilijk te herbestemmen is voor de federale overheid, besliste ze om deze terug over te dragen aan de oorspronkelijke eigenaar, de stad Dendermonde. 

Door middel van de optieovereenkomst krijgen de stad Dendermonde en PMV - alvorens over te gaan tot het verwerven van de site - de tijd om een aantal bijkomende technische onderzoeken te doen naar de stabiliteit van het gebouw en te bekijken hoe ze private partners kunnen betrekken bij het project om de kazerne een nieuwe bestemming te geven. Ook het totale kostenplaatje en de financiële haalbaarheid worden onder de loep genomen. In tussentijd engageert de Regie der Gebouwen zich om de kazerne niet aan iemand anders te verkopen.

Tot het lichten van de optie neemt de stad alvast het beheer over van de site.

Heropwaardering van de kazerne

De stad Dendermonde heeft al geruime tijd plannen om de Bomvrije Kazerne te heropwaarderen.
Deze heropwaardering past in het breder kader van het in ere herstellen van het Dendermondse erfgoed, zowel het militaire erfgoed als de link met de Grote Markt en het beschermde Huis van Winckel dat zal gerenoveerd worden.

In 2015 rondde de stad al een ontwerpend onderzoek af waarbij omwonenden en geïnteresseerden betrokken werden. De belangrijkste resultaten in dit onderzoek waren de mogelijke ruimtelijke invullingen van het gebouw en de site en een kader voor de omgang met het aanwezig erfgoed, dat werd goedgekeurd door het agentschap Onroerend Erfgoed.

De Regie der Gebouwen en het lokaal bestuur hebben al een aantal eerste onderzoeken laten uitvoeren naar de stabiliteit. De resultaten hiervan lijken positief, zo blijkt bijvoorbeeld dat de bestaande fundering in goede staat verkeert. 

Volgende stappen

In eerste instantie zullen belangrijke instandhoudingswerken verdere aftakeling van de kazerne voorkomen en krijgt het gebouw de tijd om uit te drogen. Tegelijk zullen de stad Dendermonde en PMV in samenwerking met andere partners een dossier opstarten om dit gebouw en de hele site een nieuwe bestemming te kunnen geven.

Er zijn heel wat invullingen mogelijk: stadsdiensten, lokale economie, kantoren, horeca … Sowieso zal het Ros Beiaard nog steeds zijn plaats hebben in de kazerne. Het plein langs de kant van de Kazernestraat zal opnieuw een pleinfunctie krijgen, bijvoorbeeld voor evenementen.

Begin 2021 willen de stad Dendermonde en PMV starten met een architectuuropdracht. Hiervoor zullen ze een bureau aanstellen dat de haalbaarheid van het project nagaat, de kosten zal ramen en een beheersplan opstelt voor Onroerend Erfgoed.