Op 18 april 2008 keurde de federale Ministerraad het eerste Masterplan goed dat een actieplan uittekent voor een detentie in humane omstandigheden. Het plan werd herhaaldelijk verder uitgewerkt, aangepast en aangevuld. In november 2016 werd een derde Masterplan goedgekeurd met een nieuw langetermijnbeleid. De Masterplannen worden opgevolgd en geëvalueerd. 

 

Het oorspronkelijke plan bevatte vijf grote actiepunten:

  • een renovatieprogramma voor het herstel van verloren capaciteit in de bestaande instellingen
  • een inhaalprogramma voor renovatie dat zorgt voor veilige en humane leefomstandigheden in de bestaande instellingen
  • de bouw van bijkomende cellen op bestaande sites om de overbevolking op te vangen
  • de bouw van nieuwe inrichtingen voor het opvangen van de stijgende behoefte en het voorzien van een buffercapaciteit zodat oude inrichtingen in veilige omstandigheden kunnen worden gerenoveerd
  • de bouw van nieuwe inrichtingen ter vervanging van sterk verouderde inrichtingen

 

De volgende projecten van het oorspronkelijke plan zijn ondertussen voltooid:

Masterplan III behoudt de vijf grote actiepunten maar houdt rekening met actuele ontwikkelingen. Er worden nieuwe accenten gelegd op alternatieven voor de klassieke strafuitvoering en binnen de projecten is er meer differentiatie.

De creatie van transitiehuizen en detentiehuizen maakt hiervan deel uit, evenals het aanpassen van de detentieregimes binnen de bestaande inrichtingen.

Bij renovaties en nieuwbouw wordt maximaal ingezet op de integratie van technologieën (authentificatie, telefonie, prison cloud). Een optimale fysieke toegankelijkheid van de gebouwen blijft altijd actueel.

Het derde masterplan houdt zowel projecten in voor de opvang van geïnterneerden als voor de opsluiting van gedetineerden in humane omstandigheden:

Geïnterneerden

Gevangenissen

De sites die worden uitgebreid (Ieper, Jamioulx, Ruiselede) of gerenoveerd (Merksplas), worden gerealiseerd op basis van een eigen overheidsfinanciering. De andere projecten worden gerealiseerd op basis van een publiek-private samenwerking DBFM(O).   

De volgende projecten uit de vorige masterplannen die nog niet zijn gerealiseerd, blijven behouden:

Nieuwe gevangenissen/forensische psychiatrische centra

Publiek-private samenwerking DBFM(O)

De federale overheid heeft voor de realisatie van de nieuwe gevangenissen (Dendermonde, Beveren, Haren, Marche-en-Famenne, Leuze-en-Hainaut, Antwerpen, Leopoldsburg, Lantin, Verviers, Vresse-sur-Semois) gekozen voor een publiek-private samenwerking door middel van een DBFM-overeenkomst (Design - Build - Finance - Maintain). Dat houdt in dat zowel het ontwerp, de bouw, de financiering als het onderhoud worden uitbesteed aan een private partner via één geïntegreerd contract.

Voor de bouw van de nieuwe forensische psychiatrische centra (Aalst, Wavre, Paifve) wordt voor DBFMO gekozen, waarbij ook de operationele uitbating (Operate) van het centrum wordt toevertrouwd aan een private partner.

DBFM(O) is samenwerken vanaf het begin tussen de overheid en de private partner. De private partner staat garant voor de beschikbaarheid en value for money gedurende de volledige duur van het contract.

De privé-partner staat in voor de bouwkost, het bouwrisico en de financiering van het project. Hij stelt dan het gebouw ter beschikking aan de federale staat en onderhoudt het gedurende een periode, bijvoorbeeld 25 jaar. De overheid betaalt gedurende die periode. De federale staat is eigenaar van het gebouw maar neemt op het einde van het contract de gevangenis over van de private partner.

De Regie der Gebouwen organiseert voor die projecten een wedstrijd waaraan consortia kunnen deelnemen; consortia waarvan zowel studiebureaus, aannemers, financiers, onderhoudsfirma’s als gespecialiseerde uitbaters voor de forensische psychiatrische centra deel van uitmaken.

Internering

Lees meer over internering