Het Masterplan III: Detentie en internering in humane omstandigheden, dat op 18 november 2016 werd goedgekeurd, voorziet de bouw van een nieuwe gevangenis van 312 personen in Leopoldsburg.
De gevangenis zal gebouwd worden op een voormalig legerterrein, gelegen in kwartier Reigersvliet in Leopoldsburg. Het terrein, dat oorspronkelijk eigendom was van Defensie, is ongeveer acht hectare groot en werd door de Regie der Gebouwen aangekocht.
De verlaten gebouwen die zich op de site bevinden, werden afgebroken en de grond werd gesaneerd door Defensie.
Gedifferentieerd regime
Het Masterplan III: Detentie en internering in humane omstandigheden, dat op 18 november 2016 werd goedgekeurd, stelt voor Leopoldsburg een project voor dat een gedifferentieerd regime mogelijk maakt. De gevangenis in Leopoldsburg zal een strafhuis zijn, waarbij de gedetineerde van een ’medium’ (beperkt gemeenschappelijk) naar een ’low’ (open deur) regime kan evolueren.
Structuur van de gevangenis
Naast een cellulaire afdeling voor 312 gedetineerden met zijn nevenfuncties (onthaal- en bezoekerscomplex, medico-sociale afdeling, een administratieve en logistieke afdeling) zal de inrichting eveneens een strafuitvoeringsrechtbank huisvesten. Buiten de gevangenismuren zal er naast een parking ook een gebouw voor sociale tewerkstelling worden opgetrokken.
DBFM-procedure
De ministerraad gaf de Regie der Gebouwen de goedkeuring om het dossier verder uit te werken en om een DBFM-procedure te lanceren – waarbij DBFM staat voor Design, Build, Finance en Maintain. Dat is een publiek-private samenwerking, waarbij de Regie der Gebouwen op zoek gaat naar een privépartner die het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud van het centrum voor zijn rekening neemt. Bij DBFM wordt er een geïntegreerd ontwerp gemaakt en wordt er vanaf het begin samengewerkt; met inbreng van de knowhow van elke partner.
Een externe consultant, het consortium STIBBE-PWC, verleent juridische en financiële bijstand bij de bouw van de nieuwe gevangenissen in Leopoldsburg, Vresse-Sur-Semois en Verviers. Deze opdracht wordt uitgevoerd doorheen de volledige looptijd van de conceptfase en tot 5 jaar na de beschikbaarheidsdatum.
Stand van zaken
In oktober 2020 publiceerde de Regie der Gebouwen de overheidsopdracht voor de indiening van kandidaturen voor het ontwerp, de financiering, de bouw en het onderhoud van de toekomstige nieuwe gevangenis in Leopoldsburg.
Vier consortia dienden een kandidatuur in. Alle vier de kandidaat-consortia werden weerhouden en uitgenodigd om tegen eind 2021 een eerste offerte met een concreet project in te dienen. De ingediende offertes werden begin 2022 geanalyseerd door een jury. Vervolgens vonden onderhandelingen plaats, waarbij er nog 3 consortia betrokken waren.
Op 17 augustus 2023 heeft de Raad voor Vergunningsbetwistingen via een arrest deelgebied 6A van het Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) onwettig verklaard. Zij deed dit in het kader van de omgevingsaanvraag voor de bouw van een nieuw recyclagepark, dat ook op het domein Reigersvliet is voorzien. Gezien het onwettig kader van deelplan 6a is hier opnieuw de voormalige gewestplanbestemming ‘militair gebied’ van toepassing, wat ook gevolgen heeft voor de vergunningen van de andere bouwprojecten die in dit deelgebied zijn voorzien, zoals de toekomstige gevangenis. De provincie Limburg zal een studiebureau voor de remediëring van het PRUP aanstellen. Afhankelijk van de doorlooptermijn van deze procedure, zal het bestek voor de tweede en definitieve offerte van de consortia (“Best And Final Offer” ofwel “BAFO”) gepubliceerd worden. De aanbestedingsprocedure voor de realisatie van de gevangenis zal dus parallel verlopen met de remediëring van het PRUP.
Technische fiche
Bouwheer: Regie der Gebouwen
Eindgebruiker: FOD Justitie
Consultants - juridische en financiële bijstand: consortium STIBBE-PWC
DBFM-consortium: nog te bepalen
Ter beschikkingstermijn: 25 jaar (daarna neemt de federale staat kosteloos de gevangenis over)
Oppervlakte site: 8 ha
Capaciteit: 312 plaatsen
Duurtijd van de werken: 2 jaar
Laatste aanpassing in januari 2024.