In het Jubelpark bevinden zich verscheidene federale wetenschappelijke instellingen:

• Museum Kunst & Geschiedenis
• Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis (War Heritage Institute)
• Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK)

Daarnaast liggen er ook andere gebouwen op de site:

• Horta-Lambeauxpaviljoen
• Autoworld
• Grote Moskee

Over het complex 

Het complex is opgebouwd rond één hoofdthema. Het bestaat uit twee paviljoenen die met elkaar verbonden zijn door een halfcirkelvormige zuilengalerij en een centrale, driedelige triomfboog.

Die arcades werden tussen 1904 en 1905 opgericht door de Franse architect Charles Girault. Aan weerszijden van de zuilengalerij bevindt zich in het noorden de Bordiauhal (1880) en in het zuiden het recentere paviljoen van de architecten Puttemans en Malcause (1956-1958).

Het Jubelparkcomplex is beschermd sinds 22 april 2004.

Renovatie van de gevels en het schrijnwerk 

Van 2022 tot 2026 zal de Regie der Gebouwen de gevels en het schrijnwerk van de gebouwen van het War Heritage Institute (Legermuseum) en van Autoworld laten renoveren. 

Het project wordt opgedeeld in 4 fasen die elkaar overlappen, zodat wanneer de uitvoering van de ene fase bezig is, de voorbereiding voor de andere fase van start gaat. 

• Fase 1: Luchtvaarthal (2023-2024)

De eerste fase omvat 3 van de 4 gevels van de Luchtvaarthal van het Legermuseum. De voorgevel die uitgeeft op de esplanade werd in 2013 volledig gerestaureerd en valt buiten de scope van deze opdracht. De twee lange gevels zijn opgebouwd uit een metalen structuur met invulmetselwerk in baksteen. De achtergevel is verdeeld in ongeveer 2 gelijke delen. Het bovenste deel is opgebouwd uit glas, het onderste deel is bekleed met geprofileerde gevelpanelen.

Het dossier voor de uitvoering van de werken van fase 1 is in opmaak en zal vermoedelijk in december 2022 gepubliceerd worden, zodat het tegen midden 2023 gegund kan worden. 

De daken en de aansluitende glasgevels van de luchtvaarthal worden in 2022 - 2023 gerenoveerd.

• Fase 2: Autoworld (2024-2025)

De tweede fase omvat alle gevels van het museum Autoworld. Hierbij wordt ook de voorgevel langs de esplanade gerestaureerd. De overige gevels vertonen een identieke opbouw als de gevels van de Luchtvaarthal en worden analoog naar de eerste fase gerestaureerd.

De daken en aansluitende glasgevels van Autoworld worden gerenoveerd in 2021 - 2022.

• Fase 3: Bordiauhal en voor- en binnengevels Legermuseum (2025-2026)

Fase 3 omvat verschillende gevels van het Legermuseum: de gevels van de Bordiauhal, de gevels rond de vierkante koer, de gevels van de marine-koer en de voorgevel aan de zijde van de esplanade. Ook de buitengevels rondom de dienstingang worden aangepakt. 

De Bordiauhal is opgebouwd uit verschillende metalen rondbogen omringd door muren in blauwe hardsteen op een sokkel van Doornikse kalksteen. De gevels rond de vierkante koer zijn net als de buitengevels van de Luchtvaarthal opgebouwd vanuit een metalen structuur met invulmetselwerk in baksteen. De gevels rond de dienstingang zijn op dezelfde manier opgebouwd, maar werden in een latere fase gepleisterd en geschilderd. 

• Fase 4: Triomfboog en hemicycle (2026)

Fase 4 omvat de gevels en beelden van de Triomfboog en de hemicycle. De Triomfboog is opgebouwd in Henegouwse hardsteen met een massieve sokkel in beton. De bronzen beelden van de Triomfboog zullen gereinigd worden. 

Om de werken aan de gevels van het Legermuseum en Autoworld te starten, zijn een aantal voorstudies nodig om het dossier op te maken. 

Enerzijds zijn er overkoepelende studies die niet specifiek zijn aan een fase, zoals:

• de asbestinventaris;  
• opmaak opmetingen van de gevels;
• analyse van de materialen en schadebeeld van de gevels;
• bouwhistorische studie met bijhorend archiefonderzoek;
• stratigrafisch onderzoek.

Anderzijds zijn er ook nog deelstudies die nodig zijn voor de opmaak en/of uitvoering van specifieke fases, zoals:

• veiligheidscoördinator voor de uitvoering van de werken;
• demonteren van de asbesthoudende panelen aan de achtergevel van de Luchtvaarthal. 
• structuur en stabiliteit achtergevel Autoworld (fase 2).
• een volledige studie voor fase 3, onder andere archiefonderzoek, onderzoek naar structuur en stabiliteit van de metalen bogen.

De restauratiewerken zelf omvatten het reinigen, herstellen en restaureren van de volledige gevels met het daarbij horende schrijnwerk. Het schrijnwerk bestaat hoofdzakelijk uit metaal met hier en daar een recente herstelling in aluminium of hout. De ontbrekende decoratieve elementen in de gevels worden geconsolideerd of gerestaureerd. 

Energetische verbeteringen zijn enkel mogelijk op de niveau van het schrijnwerk. De gevels isoleren is technisch niet haalbaar en geen optie omdat de Jubelpark-site geklasseerd is. Het schrijnwerk dat in voorgaande bouwfases al vervangen werd door dubbel glas, wordt voorzien van vernieuwde beglazing dat voldoet aan de huidige energetische waarden. Het schrijnwerk met enkele beglazing wordt vervangen door  dubbel glas. Het type glas zal bepaald worden aan de hand van de voorafgaande studies en moet voorgelegd worden aan de KCML (Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen).

De uitvoering van de werken wordt gefinancierd via het nationaal plan voor veerkracht en herstel. 

Technische fiche

Eigenaar: Belgische staat
Opdrachtgever: Regie der Gebouwen
Duur van de werken: 2023-2026 
Geschatte planning van de werken per fase:

• Fase 1: van 1 juni 2023 tot 31 mei 2024
• Fase 2: van 1 mei 2024 tot 31 mei 2025
• Fase 3: van 1 mei 2025 tot 31 mei 2026
• Fase 4: van 1 januari 2026 tot 31 december 2026

Totale kostprijs van de werken:  ongeveer 27.782.400 euro, inclusief btw.  
Kostprijs van de werken per fase: 

• Fase 1: ongeveer 4.923.600 euro, inclusief btw
• Fase 2: ongeveer 7.842.800 euro, inclusief btw 
• Fase 3: ongeveer 8.597.500 euro, inclusief btw 
• Fase 4: ongeveer 6.418.500 euro, inclusief btw

Renovatie van de daken

De ministerraad heeft in 2016 groen licht gegeven voor de dringende renovatie van enerzijds de daken van het Museum Kunst & Geschiedenis (MKG), het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis (Legermuseum) en Autoworld in het Jubelpark, en anderzijds de daken van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België bij de Kunstberg in Brussel.

Wat betreft de daken in het Jubelpark gaat het om een globale federale investering van ongeveer 21 miljoen euro, gefinancierd door de Regie der Gebouwen en door Beliris. De Regie der Gebouwen staat in voor de financiering van de renovatie van de daken van het Legermuseum en Autoworld. In de zomer van 2016 liet ze de daken van de hele Jubelparksite opmeten.

Werken in 4 fasen

Gelet op de omvang van de dakoppervlakte (meer dan 31.000 m² of zo’n 6 voetbalvelden) worden de daken in het Jubelpark in vier fasen gerenoveerd.

In de eerste fase (oktober 2018 - september 2020) werden volgende daken gerenoveerd:

• het dak van de vierkante koer (MKG)
• het dak rond de kloostertuin (MKG)
• het dak van de Narthex (MKG)
• een gedeelte (drie traveeën groot) van de verticale glaspartijen van het dak van de (Legermuseum)

De tweede fase (december 2019 - juni 2021) hield de renovatie in van:

• het dak van de Rotonde (MKG);
• het dak rond de Japanse tuin (MKG);
• het dak van het gebouw ‘Oudheid’ (MKG);
• het dak van de eerste hemicycle.

De derde fase (januari 2021 - najaar 2022) houdt de renovatie in van:

• het dak van Autoworld;
• het dak van de ateliers van het MKG.

De vierde fase (maart 2022 - voorjaar 2023) houdt de renovatie in van:

• de resterende verticale glaspartijen van het dak van de luchtvaarthal (Legermuseum);
• de dakbekleding (terrassen) op de Triomfboog;
• de glazen opstanden van de Duitse zaal (Legermuseum);
• de glasstrook van de historische en technische zalen (Legermuseum).

De daken van het Legermuseum waren nog in goede staat en daarom was het oorspronkelijk de bedoeling om enkel de verticale glaspartijen en de lichtstraten van de daken te vernieuwen. 
Als gevolg van de stormen Ciara en Dennis in februari 2020 kwam echter een deel van de zinken dakbedekking van de Bordiauhal van het Legermuseum los, waardoor er ook voor dit deel in 2020 herstellingswerken moesten uitgevoerd worden. 

Verschillende types van daken

De daken van het Museum Kunst & Geschiedenis bestaan uit een combinatie van een gebinte in hout, metaal en beton. Het grootste gedeelte van het dak is bekleed met zink dat op verschillende plaatsen doorbroken is door grote glaspartijen. De daken die uitgeven op de kloostertuin zijn bedekt met leien.

Het dak van de Bordiauhal (Legermuseum), de grote hallen (Autoworld en Legermuseum) en de halfcirkelvormige hallen (onderdeel van het Legermuseum) bestaan uit een metalen structuur bedekt met zink en doorbroken door verschillende glaspartijen. 

De werken aan de daken in het Jubelpark bestaan uit:

• het vernieuwen van de dakbedekking uit lood, zink, EPDM en leien;
• het aanbrengen van thermische isolatie;
• het vernieuwen van de dakkoepels;
• het renoveren van de lichtstraten en verticale glaspartijen (Legermuseum en Autoworld) zonder afbreuk te doen aan het uitzicht;
• het plaatsen van zonwerende, thermische isolerende beglazing;
• het verbeteren van de regenwaterafvoer;
• het verwijderen van dak-elementen die niet meer in gebruik zijn (schoorstenen, ventilatiebuizen, enz.);
• het restaureren van de deksteen uit blauwe hardsteen en herstelling van de voegen;
• het verbeteren van de levenslijnen en ladders om de veiligheid bij onderhoudswerken te verbeteren;
• het vernieuwen van de bliksemafleiders.

Technische fiche

Eigenaar: Belgische staat
Opdrachtgever: Regie der Gebouwen
Aannemer: SIX bvba
Totale dakoppervlakte: ca. 31.000 m² waarvan

• 18.485 m² MKG
• 3.490 m² Legermuseum
• 9.095 m² Autoworld

Duur van de werken: oktober 2018 – 2023
Globale investering: ongeveer 21 miljoen euro (inclusief BTW)

• 52,5 % gefinancierd door de Regie der Gebouwen
• 47,5 % gefinancierd door Beliris

Afsluiting van de parking op de Esplanade en achter de Triomfboog

Om de veiligheid en de continuïteit van de werf voor de renovatie van de daken in het Jubelpark te garanderen, werd beslist om begin januari 2020 de Esplanade van het Jubelpark en de zone achter de Triomfboog parkeervrij te maken, en dit voor een periode van 3 jaar. 

Er wordt sinds januari 2020 alleen maar toegang verleend aan de voertuigen van leveranciers, personeelsleden, hulpdiensten, parkwachters en aannemers die de werken uitvoeren.
Bezoekers met beperkte mobiliteit die met de wagen komen en bezoekersbussen voor de musea krijgen toegang tot de Esplanade. Voor hen zijn parkeerplaatsen voorzien.

Voor evenementen is er in principe niets veranderd.

Lees hier hoe u het Jubelpark kunt bereiken met het openbaar vervoer, de fiets of de wagen.

Meer info over de bereikbaarheid van de verschillende musea in het Jubelpark kan u terugvinden op hun websites:

• Museum Kunst & Geschiedenis
• Legermuseum
• Autoworld

Opmaak van masterplannen

Naast de renovatie van de daken moeten andere renovatie-, restauratie- en herinrichtingswerken uitgevoerd worden in de verscheidene federale wetenschappelijke instellingen.

De Regie der Gebouwen is verantwoordelijk voor de opmaak van het masterplan voor het Museum Kunst & Geschiedenis (MKG) en het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) in het Jubelpark.

In september 2021 startte een haalbaarheidsstudie, die moet resulteren in een eerste aanzet voor het masterplan voor de binnenrestauratie en de herinrichting voor de twee instellingen. 

Deze haalbaarheidsstudie behandelt zowel het MKG als het KIK en onderzoekt wat er mogelijk en nodig is op de Jubelparksite om te voldoen aan de toekomstvisies van beide instellingen. In eerste instantie zal de site worden opgemeten en zal er naar synergiën gezocht worden. 

Daarna wordt een specifieke studie (masterplan: voorontwerp, stedenbouwkundige vergunningsaanvraag, project, enz.) uitgevoerd per instelling. Deze studies maken deel uit van een nieuwe opdracht waarvan de resultaten eind 2023 verwacht worden.

Vervolgens zullen de werken van start kunnen gaan, op basis van de plannen en technische beschrijvingen opgemaakt tijdens de specifieke studies. 

Technische fiche

Eigenaar: Belgische Staat
Opdrachtgever: Regie der Gebouwen
Gebruikers: Museum Kunst & Geschiedenis en Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium
Duur van de haalbaarheidsstudie: van september 2021 tot december 2022
Kostprijs haalbaarheidsstudie: ca. 1,6 miljoen € incl. BTW.

 

Verlichting in het Jubelpark

De verlichting van het Jubelpark en van de gebouwen die er zich bevinden, zet dit Brusselse erfgoed in de kijker.

Om van deze verlichting te kunnen blijven genieten en tegelijkertijd de energieconsumptie en de lichtpollutie te beperken, werd een lichtplan uitgewerkt dat door Beliris uitgevoerd werd. De Regie der Gebouwen financierde een gedeelte van deze werken.  

Deze erfgoedkundige herwaardering betreft de gevels van de gebouwen rond de Esplanade, de noordelijke en zuidelijke hal, de halfcirkelvormige zuilengalerij, de Bordiauhal, het Paviljoen van de Oudheid, de Prinses Elisabeth-vleugel, de rotonde en – uiteraard – de Triomfboog van het Jubelpark.

Het betrof volgende werken:

• de schijnwerpers, bekabeling en bevestigingen werden vervangen door nieuwe toestellen. Deze werden voorzien rond de gebouwen en op de vele paden rond de halfcirkelvormige Zuilengalerij en de Terrassen, alsook op de betrokken gebouwen;
• voorafgaande controles en aanpassingen op het einde van de werken;
• afstellen van de elektrische installaties en de installatie van een gecentraliseerd beheersysteem voor zowel de openbare verlichting als voor de andere verlichting.

In het lichtplan werd een nieuwe scenografische verlichting voor het Jubelpark uitgewerkt die de bestaande constructies eerbiedigt, met onopvallende bevestigingen die subtiel aansluiten op de gevels.

Dankzij een gecentraliseerd beheer wordt de verlichting aangepast in functie van de seizoenen en het moment van de avond of de nacht. Dit laat toe om de energiefactuur met ongeveer de helft te verlagen en de lichtpollutie te beperken, en tegelijkertijd deze emblematische architectuur op subtiele wijze in de kijker te zetten.

Het totaalbedrag voor de werken bedroeg ongeveer 1.580.000 euro, BTW inbegrepen. De Regie der Gebouwen investeerde ongeveer 484.000 euro, BTW inbegrepen.

De werken liepen van het voorjaar 2020 tot de zomer 2021. 

In 2016 heeft de Regie der Gebouwen al een bedrag van 28.000 euro (BTW niet inbegrepen) besteed aan de vervangingen en de herstelling van de lantaarns en schijnwerpers die het park verlichten.    

Installatie van een warmtekrachtkoppeling

De verschillende gebouwen die zich op de Jubelparksite bevinden worden verwarmd vanuit een centrale stookplaats die zich onder Autoworld bevindt.

In 2014 werd die stookplaats in samenwerking met Sibelga uitgebreid met een warmtekrachtkoppelingseenheid, die gelijktijdig warmte en elektriciteit produceert, met aardgas als brandstof.

Dankzij dat proces werd er zo’n 80.000 euro bespaard op de jaarlijkse energiefactuur en werd er vele honderden tonnen minder CO2 uitgestoten.

Meer informatie over de warmtekrachtkoppelingsinstallatie

Persberichten

• Persbericht 23 maart 2022: De Regie der Gebouwen start laatste fase van de dakenrenovatie in het Brusselse Jubelpark
• Persbericht 2 september 2021: "Eerste fase van het Masterplan van het Museum Kunst en Geschiedenis en het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium in het Jubelpark gestart"
• Persbericht 3 juni 2021: "Regie der Gebouwen rondt dakenrenovatie af van het Museum Kunst & Geschiedenis in het Brusselse Jubelpark"
• Persbericht 28 januari 2021: "De Regie der Gebouwen vernieuwt de daken (9.000 m²) van Autoworld in het Brusselse Jubelpark"
• Persbericht 14 januari 2020: "De esplanade van het Jubelpark in Brussel wordt vanaf 15 januari 2020 gesloten voor voertuigen"
• Persbericht 20 november 2019: "Esplanade Jubelpark Brussel wordt parkeervrije zone"
• Persbericht 24 september 2019: "Grootschalige renovatie van de daken van de musea in het Jubelpark: werken zitten op schema"
• Persbericht 4 oktober 2018: "Regie der Gebouwen start met de renovatie van de daken van het Museum Kunst & Geschiedenis, het Legermuseum en Autoworld in het Jubelpark in Brussel" 
• Persbericht 19 september 2016: "De daken van het Jubelparkmuseum, Autoworld en het Legermuseum worden opgemeten"

 

Laatst gewijzigd in mei 2022.