De eerste weerradar van België, die in september 2001 in gebruik werd genomen, staat in Wideumont. De Regie der Gebouwen heeft het terrein gekocht en bouwde er de toren voor de radar die zich op 585 meter boven de zeespiegel bevindt.
Het terrein
De locatie moest een obstakelvrije horizon bieden, want de belangrijkste functie van een weerradar is het meten van de hoeveelheid neerslag binnen een straal van 80 kilometer.
De Regie der Gebouwen heeft dus een terrein van ongeveer 80 op 80 m gekocht in het dorp Wideumont, een deelgemeente van Libramont-Chevigny in de provincie Luxemburg.
Vervolgens heeft ze er de bomen gerooid om het zicht vrij te maken en het terrein voorbereid voor de bouw van de toren.
De stalen toren
Er werd een toren van 50 meter gebouwd om de zendkamer en de radar boven de top van de hoogste bomen te plaatsen.
Via een steile draaitrap bereikt men de zendkamer.
Zes spankabels zorgen voor de nodige stabiliteit van de radartoren. Het bovenste gedeelte van de toren kent slechts een minimale horizontale verplaatsing.
De groene beschildering van de toren en het bouwwerk zorgen voor een optimale integratie in de bosrijke omgeving.
Op de zendkamer staat een parabolische antenne met eromheen een radarkoepel in polyester.
Een weerradar
Een weerradar maakt gebruik van radiogolven om neerslag te detecteren. Hij zendt gedurende een fractie van een seconde een energiepuls uit, en “luistert” vervolgens naar het signaal dat terugkeert door weerkaatsing op de neerslagdeeltjes (regendruppels, sneeuwvlokken, hagelstenen) in een neerslagzone. Op basis van het tijdsverschil tussen het uitgezonden en het opgevangen signaal bepaalt de weerradar de positie van de neerslag. Doordat de radar de atmosfeer scant in alle richtingen en op verschillende hoogtes, biedt hij een 3D-weergave van de neerslag in de atmosfeer.
De weerradar wordt gebruikt om de kortetermijnvoorspellingen van het KMI te verbeteren. Het is een essentieel instrument om accurate waarschuwingen te kunnen geven bij slechte weersomstandigheden zoals storm, hagel of sneeuw. De radargegevens worden ook gebruikt voor de voorspelling van de waterstanden en om te waarschuwen voor overstromingen. Ten slotte zijn de gegevens ook nuttig voor analyses na hevige neerslag, die bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden voor advies aan het Rampenfonds. De weerradar kan ook gebruikt worden om de doortocht van trekvogels te detecteren. Die waarnemingen hebben een dubbel nut: enerzijds verhogen ze de veiligheid van de luchtvaart door het risico op botsingen tussen vogels en vliegtuigen te verminderen, en anderzijds vergroten ze de kennis over de vogeltrek.
Technische fiche
Eigenaar: Belgische staat
Bouwheer: Regie der Gebouwen
Gebruiker: KMI (Koninklijk Meteorologisch Instituut)
Kostprijs bouwwerken (gefinancierd door De Regie der Gebouwen): ongeveer 940.000 euro
Kostprijs radar (gefinancierd door het KMI en de Nationale Loterij): ongeveer 1 miljoen euro
De weerradar in Jabbeke
In september 2012 is in het West-Vlaamse Jabbeke een nieuwe weerradar in gebruik genomen. De Regie der Gebouwen stond in voor de bouw van de radartoren, terwijl het KMI zorgde voor de aankoop en de installatie van de radar. De weerradar bevindt zich vlakbij de kruising van de E40 en de A10.