Terug naar de projectpagina over het Justitiepaleis

De gevels van het Justitiepaleis worden gerestaureerd omdat ze te kampen hebben met slijtage door ouderdom en schade door vochtinfiltraties. Gezien de omvang en de complexiteit van de gevels, worden de werken in verschillende fases uitgevoerd.

In de eerste fase (2023-2025) wordt de gevel aan de kant van het Poelaertplein gerestaureerd, met inbegrip van het peristilium en het plein dat zich voor het Justitiepaleis bevindt (erekoer). 

In de tweede fase, vanaf 2026, worden de gevels van de sokkel onder de koepel gerestaureerd.

In de derde fase zijn de gevels aan de kant van de De Wynantsstraat en de Wolstraat aan de beurt, evenals de gevels van de bijhorende binnenkoeren en de buitenomgeving. 

In een laatste fase wordt de gevel aan de kant van de Minimenstraat aangepakt, evenals de gevels van de bijhorende binnenkoeren en de buitenomgeving. 

Justitiepaleis 1

Omdat het Justitiepaleis beschermd is als monument, wordt nauw samengewerkt met de Directie Cultureel Erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de stad Brussel.

Fase 1 van de gevelrestauratie: voorgevel aan het Poelaertplein (2023-2025)

In een eerste fase wordt de voorgevel aan het Poelaertplein gerestaureerd.

De restauratiestudie voor deze fase werd afgerond in het voorjaar van 2023. 

Het Brussels Gewest leverde op 25 april 2023 de stedenbouwkundige vergunning voor de uitvoering van de eerste fase af. 

In augustus 2023 gingen de restauratiewerken van start. Deze omvatten de reiniging, de controle en het herstel van steenachtige materialen. Slechts een zeer beperkt deel van de stenen wordt volledig vervangen.

Om het oorspronkelijke uitzicht van het Justitiepaleis te behouden, worden voor het herstel of de vervanging van steenmaterialen op maat gemaakte stenen gebruikt die afkomstig zijn uit de originele steengroeves (hoofdzakelijk de steengroeven van Comblanchien in de Franse Bourgogne-streek en de groeven van Blauwe Hardsteen in Soignies). De steenblokken worden volgens kwaliteit in de steengroeves geselecteerd en in steenkapperijen in België verder verwerkt tot de geschikte vormen. Het werk in de steenkapperij verloopt deels manueel, maar waar mogelijk wordt ook gebruik gemaakt van robots om de stenen te frezen, zodat het productieproces efficiënter kan verlopen. 

Justitiepaleis 1

Om toekomstige waterinfiltraties te vermijden, wordt ook grotendeels het voegwerk vernieuwd. Horizontale steenoppervlakten worden voorzien van een bekleding om waterinfiltraties tegen te gaan.

Ook het houten buitenschrijnwerk van de voorgevel wordt gerestaureerd en opnieuw geschilderd. Een aantal van de ruiten wordt vervangen. Afhankelijk van de ruimtes gaat het om veiligheids- of anti-inbraakglas (hoogbeveiligde ruimtes) en isolatiebeglazing (voor de verwarmde lokalen), waardoor het Justitiepaleis energiezuiniger zal worden. Ongeveer 300 m² enkel glas wordt vervangen door hoogwaardig vacuümglas.

Daarnaast wordt het peristilium gerestaureerd. De beschadigde zones worden hersteld en de afwerklagen worden vernieuwd om de oorspronkelijke kleur te herstellen. Het buitenschrijnwerk van het peristilium (stalen ramen) wordt opnieuw geschilderd en gemonteerd. Ook de daken van het peristilium, die bestaan uit zink en leien, worden vernieuwd.

Justitiepaleis 2

Op het einde van de eerste fase wordt de erekoer (voorplein) heringericht. De kelderstructuur onder de trappen, die te kampen heeft met betonrot en waterinsijpelingen, zal hersteld worden. Ook de bekleding van de erekoer, die bestaat uit kasseien, wordt hersteld. Er wordt een nieuw hekwerk geplaatst dat de esthetiek zal respecteren van het oorspronkelijke hek. 

Ten slotte wordt een lichtplan voor het Justitiepaleis uitgewerkt dat de esthetische en bouwkundige aspecten van het gebouw in de kijker zal zetten.  

De werken van fase 1 zullen ongeveer 2 jaar duren. Intussen werden ook de steigers aan de sokkel van de koepel aangepast aan de huidige normen, als voorbereiding op fase 2 van de gevelrestauratie. 

Door de werken is de hoofdtoegang van het Justitiepaleis aan het Poelaertplein sinds 12 februari 2024 afgesloten en verplaatst naar de zijgevel aan de kant van de Minimenstraat. Meer info in het persbericht van 8 februari 2024.

Het gebruik van BIM (Building Information Modeling) voor een efficiënt projectbeheer

Bij de gevelrestauratie van het Brusselse Justitiepaleis wordt gebruik gemaakt van BIM (Building Information Modeling), en dit van de schetsfase tot en met de oplevering. 

Hierbij worden talloze scans gemaakt van de volledige voorgevel van het Justitiepaleis, op basis waarvan digitale 3D-plannen worden ontwikkeld.

Dankzij het gebruik van BIM heeft het werfteam een gedetailleerd en visueel overzicht van welke stenen in de gevel behouden, vervangen of hersteld worden. Het laat toe om op een zeer nauwkeurige manier de meetstaat bij te houden en de hoeveelheden steen te meten. 

Ook de robots voor het frezen van de stenen worden vanuit de BIM-modellen aangestuurd. 

Het gebruik van BIM voor een restauratieproject is uitzonderlijk. Op 5 december 2024 won het restauratieproject zelfs de eerste prijs in de categorie “BIM” bij de Belgian Construction Awards. 

Technische fiche

  • Eigenaar: Belgische staat
  • Opdrachtgever: Regie der Gebouwen
  • Gebruiker: FOD Justitie
  • Studiebureau restauratiestudie gevels: PERSPECTIV architecten (architectenbureau Karel Breda)
  • Oppervlakte voorgevel: ± 22.750 m²
  • Aannemer restauratie voorgevel en aanpassing steigers aan de sokkel van de koepel: T.M. Artes Woudenberg nv – Artes Roegiers nv
  • Kostprijs werken aan de voorgevel en de steigers aan de sokkel: 31,7 miljoen euro, btw inbegrepen
  • Duurtijd van de werken aan de voorgevel: 400 werkdagen (ongeveer 2 jaar)  

Fase 2 van de gevelrestauratie: gevels van de sokkel onder de koepel (vanaf 2026)

De restauratiestudies voor de gevels van de sokkel van de koepel worden uitgevoerd van begin 2024 tot midden 2025.

De werkzaamheden zelf zullen begin 2026 starten. Hiervoor zal een aannemer aangesteld worden via een openbare aanbestedingsprocedure. 

 


Laatst gewijzigd in december 2024.