Context

Het Rijksarchief van Bergen is sinds 2005 gehuisvest onder de nieuwe tentoonstellingshal van de stad, gelegen op de site des Grands Prés.

Deze locatie laat toe dat er geen natuurlijk licht binnenkomt (dat schadelijk is voor de bewaring van papier en inkt) en bevordert de beveiliging in geval van diefstal of brand.

De opslagplaats van het Archief van 12.550 m² omvat verschillende opslagruimtes, twee leeszalen, kantoren voor de archivarissen en het personeel, technische lokalen voor de behandeling en het sorteren van het archief, een fotografisch laboratorium, een microfilmstudio, een boekbindzaal, een desinfecteerzaal, een zaal voor de opslag van dozen, een zaal voor de te vernietigen documenten, een bibliotheek, een vergaderzaal, een tentoonstellingszaal, een cafetaria en een conciërgewoning.

Het archief wordt opgeslagen in mobiele kasten op rails om de oppervlakte van de opslagruimtes zo efficiënt mogelijk te gebruiken.

Bescherming van het archief

Er werd bijzondere aandacht besteed aan de bescherming van het archief en de brandpreventie:

• De aanwezigheid van elektrische kabels werd tot het strikte minimum beperkt en er is  geen enkele waterleiding of ventilatiekoker  in de loodsen.
• Alle lokalen met een grote capaciteit zoals de leeszaal, de tentoonstellingszaal, de technische lokalen en de archiefloodsen genieten van een mechanische ventilatie.
• De vochtigheid in de archiefloodsen wordt strikt gecontroleerd om er een constante relatieve vochtigheidsgraad te behouden.
• Het geheel van het complex is  uitgerust met een anti-inbraakcontrole en een gecentraliseerde branddetectie.
• De verlichting van de archiefloodsen bestaat uit doorlopende lichtstroken, loodrecht op de klassement van het archief om op elk moment voor voldoende verlichting te zorgen.
• De verlichting van de opslagloodsen dooft automatisch na vier uur gebruik en een synoptische tabel laat toe de loodsen te visualiseren die verlicht gebleven zijn en de verlichting vanop afstand te doven.

Uitbreidingswerken

Fase 1: bouw van een eerste uitbreiding

Tussen 2021 en 2022 bouwde  de Regie der Gebouwen een uitbreiding  die in totaal 24 km bijkomende opslagruimte biedt en ter beschikking wordt gesteld aan  overheidsinstellingen (Burgerlijke stand, Stad Bergen, FOD Justitie, enz.).

Daarnaast werden er kleinere lokalen ingericht waar archieven in kasten worden bewaard.

Ook hier worden zijn de ruimtes uitgerust met verlichting- en ventilatiesystemen die instaan voor een constante temperatuur en luchtvochtigheidsgraad.

De werken zijn in maart 2021 gestart en in juni 2022 beeëindigd.

Fase 2: bouw van de drie bijkomende opslagloodsen

In juni 2022 werd een aanvraag ingediend om drie bijkomende opslagloodsen te bouwen.

De werken startten in oktober 2022 en werden in januari 2023 afgerond.

In 2023 zijn er ook veiligheidswerken gepland.

Technische fiche

Eigenaar ondergrondse verdiepingen: Belgische Staat

Gebruikers: Stad Bergen en het Rijksarchief (kelderverdiepingen)

Bouwheer: Regie der Gebouwen

Totale oppervlakte: 12.550 m²

Uitbreidingswerken:

Fase 1 – Eerste uitbreiding van het Archief

Duur van de werken: maart 2021 – juni 2022

Aannemer: Bruynzeel nv

Kostprijs:  2,5 miljoen euro incl. BTW

Fase 2 - Tweede uitbreiding van het Archief

Duur van de werken: oktober 2022 – januari 2023

Aannemer: Bruynzeel nv

Dossier bijgewerkt in oktober  2023